Een element van traditionalisme, zowel literair als ideologisch, is het uitgebreide pakket gelegenheidsgedichten dat Gezelle zijn hele dichterscarrière lang geschreven heeft.
Ongeveer de helft van zijn verzamelde en nagelaten gedichten bestaat uit gelegenheids- of gebruikspoëzie. Hij spreekt daarin niet op spontane wijze een persoonlijk gevoelsleven uit, maar laat als tolk de gevoelens, waarden en houdingen van anderen of van een hele groep aan het woord. Ze ontstonden meestal op aanvraag. De aanleidingen zijn divers: verjaardagen, eerste mis, eerste communie, kloosterintrede, jubileum, geboorte, huwelijk etc. De functie ervan is beleren, lof prijzen, raad geven of troost bieden.